Teknik Gas'dan Uzun'a 2 milyon dolar rüşvet
BOTAŞ eski Genel Müdürü Hayrettin Uzun, bürokraside yaşadıklarını kitaplaştırdı. Halen ANAP Milletvekili olan Uzun Fransız Teknik Gas firmasının 12 milyon dolarlık gecikme cezasını ödememek için kendisine 2 milyon dolar rüşvet teklif ettiğini açıkladı.
BOTAŞ eski Genel Müdürü Hayrettin Uzun, 2 milyon dolarlık (yaklaşık 230 milyar lira) rüşveti açıkladı. Bürokrasideki anılarını bir kitapta toplayan ANAP Kocaeli Milletvekili Hayrettin Uzun, 2 milyon dolarlık rüşveti Karadeniz Ereğlisi'ndeki doğalgaz tesislerini kuran "Teknik Gas" isimli Fransız firmasının teklif ettiğini bildirdi.
Uzun, firmanın sıvılaştırılmış doğalgaz tesislerini kurmakta geciktiğini ve sözleşme gereği uygulanması gereken 12 milyon dolarlık "Gecikme cezasını" aşağı çekmek için kendisine rüşvet teklifinde bulunduğunu belirtti. Uzun, yazdığı "Bürokrasi, Demokrasi ve İnsan Manzaraları" adlı kitabında "Teknik Gas" isimli Fransız firmasının, konsorsiyum oluşturarak 250 milyon dolarlık Karadeniz Ereğlisi Sıvılaştırılmış Doğalgaz Tesisleri'ni kurma işini aldığını belirterek, "İş gecikti. Firmaya sözleşme gereği ceza uygulanması gerekiyordu. Gecikme cezası hesaplandı ve 12 milyon dolar tuttuğu ortaya çıktı. Bu bilgi firma yetkililerine iletildi. Cezanın 5 milyon dolara indirilmesi konusunda Fransızlar bana 2 milyon dolar rüşvet teklif etti" şeklinde açıklama yaptı.
Uzun kitabında rüşvet teklifini reddettiğini belirterek, "Yönetim kurulunu topladım. 12 milyon dolar olduğu hesaplanan cezanın firmadan tahsiline biçiminde karar aldırdım. Böylece ceza kesinleşmiş oldu" dedi.
Rüşvet teklifi
Kitapta anlatılanlara göre firma yöneticileri Uzun'u arayarak akşam yemeğine davet etti. Uzun firma temsilcisine "Bir bürokrata akşam yemeği teklif etmek iki anlama gelir: Ya rüşvet vereceksiniz, ya da tehdit edeceksiniz. Ben bunların ikisine de gelmem. Konuşacak birşey varsa, buyrun burada konuşalım" yanıtını verdi ve daveti reddetti.
Daha sonra devreye Hayrettin Uzun'u tanıyan başka kişileri sokan firma, rüşvet teklifini açıkça ortaya koydu:
"Bu iş uzlaşmayla herkesin menfaatine çözülebilir. Gecikmeden kaynaklanan 12 milyon dolarlık cezanın 5 milyon dolara indirilmesinde uzlaşalım. Size de 2 milyon dolar verelim, işi çözün. Böylece firmamızın yükü de 5 milyon dolar hafifletilmiş olur. Öngördüğünüz 12 milyon dolarlık ceza çok ağır."
Hayrettin Uzun, teklifi reddettikten kısa bir süre sonra Botaş Genel Müdürlüğü'nden istifa ederek siyasete atıldı. Ancak Botaş Yönetim Kurulu'nun almış olduğu kararı gereği, 12 milyon dolarlık ceza firmanın hakedişlerinden dilimler halinde yapılan kesintilerle tahsil edildi. Tahsilat 1996 sonuna doğru tamamlandı.
Bürokraside 25 yıl çalışan Uzun, yurt dışında da uzun süre görev yaptı. Uzun, kitabında yemek davetlerinin "rüşvet" olayındaki yerini şöyle anlattı.
"Batı'da bir anlayış vardır. Akşam yemeğine çıkan bir kadın, gece yatmayı kabul etmiş demektir. Büyük işler akşam yemeklerinde çözülür. Öğle yemeğine davet ise, daha çok rüşvete zemin oluşturmak, samimiyet kurmak, ısınma turları atmak içindir. Girizgahlar ve yoklamalar burada yapılır. Öğle yemeğinin ardından akşam yemeği gelir ve dilin altındaki bakla orada çıkarılır."
Rüşvetin yaşı
Hayrettin Uzun'a göre, rüşvet alma alışkanlığı genç yaşlarda başlıyor. Gençken rüşvet almayan bir bürokratın, ileriki dönemde rüşvet almasına genellikle rastlanmıyor. Uzun bunu kendi üslubuyla şöyle anlatıyor:
"Siz hiç 35'inden ya da 40'ından sonra sokağa düşen kadın gördünüz mü? Genellikle yoktur. Çünkü 35'ine kadar nasıl alışmışsa, 35'inden sonra öyle gider..."
http://arsiv.sabah.com.tr/1997/02/11/e02.html |
Yorumlar